SZEGEDI KIS István: THEOLOGIAE SINCERAE Loci Communes DE DEO ET HOMINE Perpetuis explicati TABVLIS (et) SCHOLASTICORVM dogmatis illustrati PER STEPHANVM SZEGEDINVM PANNONIVM. Cum INDICIBVS Rerum (et) Verborum; Locorumq(ue) Sacrae Scripturae explicatorum, locupletissimis. BASILEAE EX OFFICINA PERNEA, PER CONRADVM VVALDKIRCH. MDXXCV. - RMK III. 740.

[u''', e''', a''', o''' = az illető betű, és felette accent grave; a'' = a felette accent circonflexe]


[325:] De Cantu Ecclesiastico.

LOCI quatuor.

Vnde ortum habuerit cantus Ecclesiasticus. Ab Hebraeis videlicet: in Tabernaculo enim (et) templo Solomonis Leuitae1 statutis horis aderant, qui coram Domino, audiente populo, sacros hymnos canebant, (et) Deo gratias agendo2 insignia Dei beneficia suae genti collata dulcissime''' celebrabant, preces interponebant, (et) sententias intermiscebant, ad mores vitamq(ue) hominum informandam. Patres item familia''s cum domi accumberent, vel a''' conuiuio surgerent, quosdam hymnos canebant, dum solennes dies, iuxta Legis mandatum, inter suos agitarent, atq(ue) ita gratias Deo agentes illius egregia opera per manus quodam modo suis posteris tradebant. A quo laudabili more Dominus noster IESVS Christus discedere noluit, quando (post)3 Coenam Paschalem nocte, qua tradebatur, vna''' cum Apostolis, in montem Olyuarum, hymno dicto, exijt.

In quem finem sit institutus cantus Eccl. vt

Animi affectus componat.

Sonorum iucunditate sensus moueat. Erudiat.

Deum per illum praedicemus.

An ca(n)tus in Eccl(esia) retineri poß it. Retineri posse hae rationes proba(n)t: q(ui)a

Paulus 1. Cor. 14. d. 26. Eph. 5. c. 19. Coloss. 3. c. 16. cantica spiritualia: id est, e''' Spiritu profecta, non reiicit, etiamsi nullum ea de re in nouo Testamento praeceptum extet.

In Oriente sacri caetus inde ab initio cantum receperunt, quod ex Plinij testimonio in Epistola quadam ad Traianum Imperatorem facile''' cognosci potest, vbi scribit Christianos consueuisse hymnos antelucanos Christo suo canere. Fuit autem Ioan(nes) Euangelista vsq(ue) ad Traiani tempora superstes. Quare si quis dixerit vel Apostolorum tempore cantum fuisse in sacris caetibus a''' vero no(n) errabit.

Et Occidentales Ecclesiae canendi morem, licet seriu'''s, receperunt. Id enim tempore Ambrosij contigisse Augustinus lib. 9. Confeß ionum, testatur.

Quis mod(us) in Musica Ecclesiastica retineri debeat.

Ne in Musica pietatis (et) cultus diuini vis ponatur.

Ne meritum ac remiß io peccatorum ibi collocetur. Nam Presbyteros ac Monachos permultos videas, qui Deum se inde arbitrantur pulcre''' promeruisse, quo'''d Psalmos qua'''m plurimos cecinerint.

Ne sic indulgeatur cantibus in Ecclesia, vt praedicationi verbi Dei nullus propemodu(m) relinquatur locus. Vide dist. 92. ca. Cantantes.

Ne in templis quaeuis promiscue''' canantur, sed illa tantu'''m, quae diuinis literis contine(n)tur, aut quae inde iustis conclusionibus eliciuntur, (et) cum verbo Dei consentiunt.

Si in canendo vox parum flectatur, ita vt potius ad modum recitantis, qua'''m canentis accedat. Is erat mos etiam Ecclesiae Alexandrinae sub Athanasio, quem morem Augustinus vehementer probauit,4 licet Musicam etiam Ambrosianam non improbet.

A szövegkiadás alapja: Szegedi Kis István dogmatikájának (RMK III. 740) az MTAK Kézirattárában található példánya.